Jaka powinna być minimalna temperatura na hali produkcyjnej?

Pracownicy, którzy pracują na halach produkcyjnych w zimie narzekają na zbyt niską temperaturę. Co mówi na ten temat prawo? Jaka powinna być minimalna temperatura na hali produkcyjnej?

Praca w niskich temperaturach – co mówi Kodeks Pracy?

Zgodnie z przepisami prawa, temperatura w miejscu wykonywania pracy fizycznej nie może być niższa niż 14 stopni Celsjusza. W przypadku pracy biurowej temperatura w pomieszczeniu nie może być niższa niż 18 stopni Celsjusza.

Wyjątkiem jest sytuacja, gdy ze względów technologicznych nie da się tego zapewnić. 

Z pewnością jest tak w sytuacji, gdy wymagana jest praca na zewnątrz. Jeżeli pracownicy muszą pracować na zewnątrz, przysługują im określone prawa. O tym będę pisać w kolejnym artykule z cyklu „okiem prawnika”.  A co w przypadku pracy na hali produkcyjnej?

Jaka powinna być temperatura na hali produkcyjnej w zimie?

Pytanie jakie się nasuwa to czy na hali produkcyjnej da się zapewnić temperaturę powyżej 14 stopni Celsjusza, czy jest to „technologiczne niewykonalne”?

Na pewno niewykonalne jest wprowadzenie takiej temperatury np. w chłodni. Jest to „technologicznie niewykonalne”. Natomiast, istnieje fizyczna możliwość ogrzania hali produkcyjnej. Technologia spawania nie wymaga konieczności pracy w niskich temperaturach.

Ogrzanie dużej hali produkcyjnej, z punktu widzenia praktyki i ekonomii,  jest bardzo trudne do osiągnięcia. Dlatego z pewnością na wielu halach w zimie temperatura na pewno nie przekracza 14 st. Celsjusza. Bardzo często, pracodawcy w zimie zapewniają pracownikom odzież ochroną, a także ciepłe posiłki i napoje, myśląc, że to jest wystarczające. Czy aby na pewno?

Praca w zimie w hali produkcyjnej – Co mówią sądy? Sprawa pewnej ocynkowni….

Prawo nie jest w tej kwestii jasne. Nie wiadomo bowiem jak interpretować to, że „ze względów technologicznych nie da się tego zapewnić”.

Okazuje się, że sądy w Polsce już wydawały wyroki w takich sprawach.

Jeden z nich dotyczył hali ocynkowni, gdzie temperatura w mroźniejszych zimowych dniach była niższa niż wymagane 14 st. C.  Ocynkowania wskazywała tutaj na fakt, że w związku z ogromnym gabarytem hali oraz  „koniecznością częstego transportu dużych gabarytowo konstrukcji stalowych przez wrota o znacznej powierzchni, co powoduje wychładzanie wnętrza hali”, nie są w stanie zapewnić wymaganej temperatury. Jednocześnie pracodawca zapewniał pracownikom wszystkie przywileje związane z pracą na zewnątrz (o których pisałam tutaj)

Co postanowił Sąd?

Sąd orzekł, że pracodawca (ocynkownia) naruszyła prawo pracy i na hali powinna być utrzymana przewidziana prawem temperatura. Bo „. W żadnym wypadku nie można stwierdzić by proces technologiczny cynkowania zanurzeniowego wymagał niskiej temperatury”. Sąd w taki sposób zinterpretował kwestię względów technologicznych:

 Przesłanka “względów technologicznych” nie występuje w sytuacji, gdy proces produkcyjny może zostać przeprowadzony prawidłowo bez względu na panującą w miejscu produkcji temperaturę powietrza, a niska temperatura w pomieszczeniu pracy jest wyłącznie niepożądanym, możliwym do wyeliminowania, skutkiem stosowanej metody produkcji, przyjętej organizacji pracy lub też wynika z parametrów technicznych i specyficznych cech tego pomieszczenia. W orzecznictwie sądowym podkreślono w związku z tym, że za wyłączeniem obowiązku o którym stanowi § 30 rozporządzenia z 1997 r. nie mogą przemawiać względy techniczne związane z wielkością, czy też złym stanem hali produkcyjnej (wyrok WSA w Kielcach z 4 lipca 2012 r., II SA/Ke 356/12, baza orzeczeń NSA, wyrok WSA w Bydgoszczy z 10 maja 2012 r., II SA/Bd 292/11, baza orzeczeń NSA), czy też względy ekonomiczne występujące po stronie pracodawcy (wyrok NSA z 20 września 2001 r. (SA/Bk 75/01, Pr.Pracy 2002/3/35). Pracodawca obowiązany jest w takiej sytuacji do zastosowania najnowszych rozwiązań technicznych, a także do wprowadzenia odpowiednich zmian w organizacji pracy, umożliwiających utrzymanie w hali produkcyjnej temperatury powietrza zgodnej z wymogami określonymi w rozporządzeniu w sprawie ogólnych przepisów bhp.

To jest tylko jeden z wyroków sądów. Sądy w podobny sposób wypowiadały się o pracy na w terminalu (II SA/Bd 667/18)  czy też hali montażowej (II SA/Bd 292/11).

Co to oznacza dla spawaczy i monterów pracujących na halach produkcyjnych?

Temperatura powietrza w hali produkcyjnej powinna wynosić co najmniej 14 stopni Celsjusza.

Spawanie nie jest procesem wymagającym „ze względów technicznych” niskich temperatur.  To, że trudno jest ogrzać halę, nie zwalnia pracodawcy od obowiązku zapewnienia na niej odpowiedniej temperatury. To, że pracodawca zapewnia odzież ochronną oraz ciepłe posiłki i napoje (co jest wymagane na pracach na zewnątrz) nie zwalnia go z obowiązku utrzymania odpowiedniej temperatury na hali produkcyjnej.

Wprawdzie w Polsce nie ma systemu prawa precedensowego. Oznacza to, że sądy nie są związane wyrokiem innych sądów, nawet wyższych informacji.  Teoretycznie, inny sąd mógłby orzec w takiej sprawie inaczej. Praktycznie – sądy prawie zawsze powołują się na orzeczenia innych sądów.

Co zrobić gdy pracodawca nie przestrzega przepisów BHP?

Zgodnie art. 210 Kodeksu Pracy, w przypadku szczególnie uzasadnionych przypuszczeń, iż warunki pracy nie odpowiadają przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla życia i zdrowia pracownika, pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy, zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego, a w przypadku braku jego reakcji oddalić się miejsca zagrożenia informując o tym przełożonego. Za czas powstrzymania się od pracy z ww. powodu pracownikowi przysługuje wynagrodzenie. Nie może on też ponosić jakichkolwiek negatywnych konsekwencji powyższych działań, co oznacza, iż pracodawca nie może go np. z tego powodu zwolnić z pracy.

Pracodawcę można zgłosić również to Państwowej Inspekcji Pracy.

Co grozi Pracodawcy za nieprzestrzeganie przepisów BHP?

Za nieprzestrzeganie przepisów BHP pracodawca może otrzymać grzywnę od 1000 do 30 000 zł. Ponadto, w razie jakiegokolwiek wypadku czy uszczerbku na zdrowiu pracodawca będzie odpowiadał za to cywilnie i karnie.

Co więcej, niezapewnienie bezpiecznych warunków pracy może zostać uznane za ciężkie naruszenie obowiązków pracodawcy. Uprawnia to pracownika do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracodawcy i domagania się odszkodowania równego wynagrodzeniu za okres wypowiedzenia.

Źródła:

1. Kodeks Pracy, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19740240141/U/D19740141Lj.pdf [dostęp: 10.02.2022]
2. Rozporządzenia z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19971290844/O/D19970844.pdf [dostęp: 10.02.2022]
3. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 23 października 2013 r.IV SA/Po 484/13, https://sip.lex.pl/orzeczenia-i-pisma-urzedowe/orzeczenia-sadow/iv-sa-po-484-13-wyrok-wojewodzkiego-sadu-521484750 [dostęp: 10.02.2022]
4. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 9 stycznia 2019 r.II SA/Bd 667/18, https://sip.lex.pl/orzeczenia-i-pisma-urzedowe/orzeczenia-sadow/ii-sa-bd-667-18-obowiazki-pracodawcy-dotyczace-522729119 [dostęp: 10.02.2022]