, Tag: kontrolajakości

Poziomy jakości badanych wizualnie złącz spawanych – co one dokładnie oznaczają? Czym się różnią? Dzisiaj przybliżę Wam to zagadnienie.

Czym są poziomy jakości w badaniach nieniszczących?

Zgodnie z PN-EN ISO 5817 poziomy jakości to opis jakości spoiny na podstawie typu, wielkości i liczby wybranych niezgodności spawalniczych.

Poziomy jakości wykorzystuje się podczas interpretacji wyników badań wizualnych. Są one określone w normie PN-EN ISO 5817, która ma zastosowanie w przypadku oceny wizualnej złączy spawanych wykonanych ze stali, niklu i stopów niklu oraz tytanu i stopów tytanu. Dla aluminium i jego stopów poziomy jakości dla niezgodności spawalniczych sklasyfikowano natomiast w normie PN-EN ISO 10042. W tym artykule skupimy się na normie PN-EN ISO 5817, która ma zastosowanie dla materiałów o grubości powyżej 0,5 mm oraz spoin czołowych i spoin pachwinowych. Dla badań VT poziom jakości jest tożsamy z poziomem akceptacji. Podczas interpretacji i oceny wyników pozostałych metod badań nieniszczących – PT, MT, UT, RT posługujemy się poziomami akceptacji, które następnie można odnieść do jednego z trzech poziomów jakości definiowanych w normie PN-EN ISO 5817.

Zależność pomiędzy poziomami jakości a poziomami akceptacji dla najpowszechniejszych metod NDT wygląda tak:

Więcej o poziomach jakości i poziomach akceptacji możesz przeczytać tutaj.

Jakie są poziomy jakości badań NDT?

Wyróżniamy trzy poziomy jakości:

Zarówno norma PN-EN ISO 5817, jak i PN-EN ISO 10042, opisują maksymalne dopuszczalne wymiary wszystkich niezgodności spawalniczych. Oceniając otrzymane wyniki badań wizualnych złączy spawanych, możecie w prosty sposób określić, czy spoina spełnia zadane kryterium odbiorcze.

Jak ocenić spoinę na podstawie wymaganego poziomu jakości?

Czy zastanawialiście się jak ocenić, czy dana spoina spełnia wymagany poziom jakości? Co się stanie, gdy posiadacie narzucone kryterium odbiorcze (np. spoiny mają spełniać poziom jakości C), a podczas oceny spoin znajdziecie niezgodności spawalnicze? Skąd wiedzieć, czy dana niezgodność mieści się w dopuszczalnych wartościach?

W przypadku gdy spoina musi spełniać poziom jakości C, należy wykonać następujące czynności:

Podczas oceny zmierzonych wielkości niezgodności spawalniczych najlepiej brać pod uwagę największe wartości, np. najdłuższy odcinek podtopienia czy największą wartość wycieku. Następnie należy każdą z otrzymanych niezgodności przeanalizować na podstawie normy PN-EN ISO 5817.

Dla przykładu przeanalizujmy przypadek złącza spawanego dwóch blach o grubości 4 mm ze spoiną czołową, gdzie zaobserwowaliśmy podczas badania wyciek grani. Wymagany jest poziom jakości C. Załóżmy, że zmierzona wysokość wycieku (h) to 3,5 mm, a jej szerokość (b) to 1,5 mm.

Sprawdzamy w normie PN-EN ISO 5817 kryteria akceptacji. Numer niezgodności dla wycieku grani to 504.

Kryteria akceptacji w badaniach VT są równoznaczne z poziomami jakości. Zatem dla blach o grubości powyżej 3 mm, dopuszczalna wartość niezgodności jest obliczana na podstawie wzoru: h≤1 mm+0,6b, ale maksymalnie 4 mm.

Przystępujemy do obliczeń i oceny:

Jak przyporządkować poziom jakości do spoiny?

A co w przypadku, gdy nie mamy zadanego wymaganego poziomu jakości, tylko na podstawie oceny otrzymanych wyników badania wizualnego musimy sklasyfikować poziom jakości spoiny? Wtedy należy tak sam, jak w poprzednim przypadku wykonać następujące czynności:

Kto może zdecydować, jaki jest wymagany poziom jakości?

Wymagania co do poziomu jakości możecie znaleźć w normach dotyczących wyrobu, np. dla stalowych konstrukcji budowlanych. Wymagany poziom jakości jest ustalany na podstawie klasy wykonania EXC. Może się również zdarzyć, że Klient/Zamawiający zażąda poziomu jakości C, ale zaznaczy w wymaganiach kontraktowych, że niektóre niezgodności spawalnicze są niedopuszczalne. Przykładowo w wymaganiach kontraktowych znajdzie się zapis: niedopuszczalna niezgodność spawalnicza 504. Wówczas całe złącze oceniamy zgodnie z wymaganiami normy PN-EN ISO 5817 poziom jakości C. W przypadku gdy zaobserwujemy wyciek (504), należy taką niezgodność usunąć przed przekazaniem gotowego wyrobu klientowi.