EN ISO 3834 – „norma nad normami” w branży spawalniczej

Absolutny fundament dla firm działających w branży spawalniczej. Uniwersalna, zwięzła, zrozumiała. Jeśli miałbym podać 3 przymiotniki opisujące normę EN ISO 3834, to użyłbym właśnie tych. Ale zawiera też błędy. Przekonaj się jakie!

W pierwszym artykule z cyklu o EN ISO 3834 dowiesz się:

1. Dla kogo jest seria EN ISO 3834?
2. Z jakich arkuszy składa się seria EN ISO 3834?
3. Do czego przyda Ci się EN ISO 3834-1?
4. Jakie są poziomy wymagań – EN ISO 3834-2, EN ISO 3834-3, EN ISO 3834-4?
5. EN ISO 3834-5, czyli jakie inne normy spawalnicze należy zastosować?
6. Do czego służy ISO/TR 3834-6?

Dla kogo jest seria EN ISO 3834?

Seria EN ISO 3834 skierowana jest do producentów metalowych wyrobów spawanych. Nie ważne jakich wyrobów. Norma ta jest na tyle uniwersalna, że można ją zastosować w produkcji mało i wielkoseryjnej, w budownictwie, automotive, lotnictwie, kolejnictwie. Znam przypadek firmy, która jest producentem i poddostawcą części metalowych do mebli i posiada certyfikat potwierdzający spełnienie wymagań normy EN ISO 3834-3. Także możliwości zastosowania tej serii norm jest multum i jeśli masz cokolwiek do czynienia z procesami spawania, a nie spotkałeś się dotąd z EN ISO 3834, to prędzej czy później i Ciebie dopadnie.

Ale norma EN ISO 3834 nie musi dotyczyć tylko producentów wyrobów spawanych. Z normy tej mogą korzystać także:

1. Specjaliści przygotowujący wymagania pod konkretne inwestycje – budowy, na których będą prowadzone prace spawalnicze.
2. Komitety techniczne opracowujące normy wyrobu lub procesu, w których wykorzystywane są procesy spawania.
3. Przez organizacje oceniające jakość spawania tj. jednostki inspekcyjne lub firmy chcące sprawdzić konkretnego poddostawcę dla swojego klienta.

Z jakich arkuszy składa się seria EN ISO 3834?

Seria EN ISO 3834 składa się z 6 arkuszy:

1. EN ISO 3834-1 – Wymagania jakości dotyczące spawania materiałów metalowych – Część 1: Kryteria wyboru odpowiedniego poziomu wymagań jakości;
2. EN ISO 3834-2 – Wymagania jakości dotyczące spawania materiałów metalowych – Część 2: Pełne wymagania jakości
3. EN ISO 3834-3 – Wymagania jakości dotyczące spawania materiałów metalowych – Część 3: Standardowe wymagania jakości
4. EN ISO 3834-4 – Wymagania jakości dotyczące spawania materiałów metalowych –  Część 4: Podstawowe wymagania jakości
5. EN ISO 3834-5 – Wymagania jakości dotyczące spawania materiałów metalowych — Część 5: Dokumenty konieczne do potwierdzenia zgodności z wymaganiami jakości ISO 3834-2, ISO 3834-3 lub ISO 3834-4.
6. ISO/TR 3834-6 – Wymagania jakości dotyczące spawania materiałów metalowych – Część 5: Wytyczne do wdrożenia odpowiedniej części ISO 3834.

Wynika z tego, że seria EN ISO 3834 to 5 zwięzłych norm łączących się ze sobą, oraz jeden raport techniczny (TR). W dalszej części omówię co zawierają poszczególne arkusze EN ISO 3834.

Do czego przyda Ci się EN ISO 3834-1?

Arkusz ten zawiera ogólny zarys ISO 3834. W dokumencie tym znajdziesz wyjaśnienie terminów i definicji stosowanych w całej serii. Przeczytasz tam także o tym, czym kierować się przy wyborze odpowiedniego poziomu wymagań spośród EN ISO 3834-2, EN ISO 3834-3, EN ISO 3834-4 (o czym więcej w dalszej części artykułu). Fajnym dodatkiem jest załącznik A, w którym zbiorczo zestawiono i porównano wymagania arkuszy 2, 3 i 4.

Jaki błąd znalazłem w EN ISO 3834-1?

Z mojego punktu widzenia, w arkuszu tym poprawiłbym jedną rzecz. Mianowicie w rozdziale 6 normy EN ISO 3834-1 są przytoczone elementy systemu EN ISO 9001:2000, które należy uwzględnić, aby zbudować kompletny system zarządzania jakością. Wydanie EN ISO 9001:2000 jest już mocno nieaktualne (aktualne było w momencie wydania normy EN ISO 3834). W tej chwili na rynku funkcjonuje już z powodzeniem ISO 9001:2015. Z punktu widzenia wymagań normy, przy tworzeniu spawalniczego systemu zarządzania jakością musisz sięgać do wydania ISO 9001:2000. Natomiast gdybyś w swojej firmie chciał dodatkowo wdrożyć i certyfikować system ISO 9001, to musiałby to być osobny system zarządzania oparty na wydaniu z 2015 r. A więc wyklucza to zbudowanie zintegrowanego systemu zarządzania jakością. Ja osobiście, budując zintegrowane systemy zarządzania jakością dla swoich klientów, opieram się na najnowszym wydaniu ISO 9001:2015. Żaden audytor wiodący z jednostki certyfikującej nie podważył jeszcze takiego rozwiązania, więc na szczęście audytorzy patrzą na ten zapis z głową.

A jest to zupełnie bezsensowny zapis, więc jeśli miałbym coś zmienić w EN ISO 3834-1 to w nowelizacji usunąłbym powołanie na datowane wydanie normy ISO 9001.

Jakie są poziomy wymagań – EN ISO 3834-2, EN ISO 3834-3, EN ISO 3834-4?

W kolejnych arkuszach EN ISO 3834 czyli -2, -3, -4 znajdziesz opis wymagań w zależności od poziomu wymagań jakości. Te poziomy są 3:

1. Pełne wymagania jakości wg EN ISO 3834-2. Jak sama nazwa wskazuje, jest tam kompendium wymagań na temat zapewnienia jakości w spawalnictwie. Więc jeśli wdrożysz wymagania zawarte w tej części, możesz odpuścić studiowanie arkusza 3 i 4.
2. Standardowe wymagania jakości wg EN ISO 3834-3. Jeśli nie masz możliwości spełnienia wymagań części 2, to spróbuj skorzystać z tego arkusza. Wymagania tam opisane zalecane są dla małych zakładów produkcyjnych (kilku – kilkunastoosobowych), które nie chcą zatrudniać dodatkowych osób odpowiedzialnych za utrzymywanie systemu zarządzania jakością, ale chcą utrzymać wysoki standard jakości produkcji.
3. Podstawowe wymagania jakości wg EN ISO 3834-4. Wymagania te kierowane są w zasadzie do małych zakładów ślusarskich (chociażby jednoosobowych), w których wykonywane są drobne prace spawalnicze. Nie wymaga wielkich nakładów do wdrożenia, a najważniejszą rzeczą do spełnienia jest w zasadzie tylko posiadanie ważnego certyfikatu spawacza.

O tym, jaki poziom wymagań powinieneś/powinnaś wybrać dla swojego zakładu, opiszę w kolejnych artykułach z serii.

EN ISO 3834-5, czyli jakie inne normy spawalnicze należy zastosować?

EN ISO 3834-5 to jedyny arkusz serii, który został uaktualniony od roku 2005. Dlaczego akurat ten arkusz uaktualniono? Ponieważ zawiera on powołania normatywne konieczne do spełnienia wymagań odpowiedniej części EN ISO 3834 (o czym pisałem w akapicie powyżej). Innymi słowy, to zbiór norm spawalniczych ISO dotyczących m.in. egzaminowania spawaczy, kwalifikowania technologii spawania, badań nieniszczących spoin, obróbki cieplnej.

Normy te ulegają zmianom, pojawiają się nowe wydania, nowe normy. Zatem, żeby nie modyfikować treści pozostałych arkuszy, większość powołań normatywnych upchnięto w EN ISO 3834-5. Jest to sprytny zabieg, który przedłuża „żywotność” serii EN ISO 3834.

Do czego służy ISO/TR 3834-6?

To dziwne oznaczenie ISO/TR wskazuje, że nie jest to typowa norma, a raport techniczny (Technical Report). Czyli taki dodatek – uzupełnienie serii ISO 3834. Zawiera on wytyczne do wdrożenia odpowiedniego poziomu jakości wg arkusza -2, -3 lub -4. Dla mnie to bardzo użyteczna pomoc. Ogólnie arkusze EN ISO 3834 od 1 do 5 nie są zbyt bogate w treść i możesz mieć pewne wątpliwości analizując zawarte tam informacje. Raport techniczny ISO/TR 3834-6 zawiera wiele informacji uzupełniających i interpretacji poszczególnych rozdziałów normy. Warto się w niego zaopatrzyć choć ma pewne ograniczenie. Wydany jest jedynie w dwóch językach i na stronie PKN.pl możesz zakupić wersję angielską lub niemiecką.

Podsumowanie

Jak widzisz, mimo upływu lat norma EN ISO 3834 wciąż z powodzeniem może funkcjonować na rynku. Mimo że posiada swoje ograniczenia, to subiektywnie mogę nadać jej tytuł najlepszej normy spawalniczej. W kolejnych artykułach z serii przybliżę Ci jak prawidłowo z niej korzystać, żebyś także poczuł/poczuła jej uniwersalność, zwięzłość i zrozumiałość.

Kurs

Jeżeli podobają Ci się moje artykuły o EN ISO 3834, ale chcesz dowiedzieć się czegoś więcej, dołącz do kursu o EN ISO 3834. W kursie tym rozbijam normę na składniki pierwsze i szeroko omawiam jej wymagania z punktu widzenia praktyka.

Dostęp do kursu uzyskasz dożywotnio – wraz z aktualizacjami.