Badania NDT – czym są sektory przemysłowe i sektory wyrobu?

Podczas wypełniania wniosku o certyfikację, należy wypełnić rubrykę o tym, na jaki sektor wyrobu i sektor przemysłowy chcesz zrobić uprawniania. O co dokładnie chodzi? Czym są sektory wyrobu oraz sektory przemysłowe i co one dokładnie oznaczają. W dzisiejszym artykule pokrótce przybliżymy Wam ten temat i rozwiejemy wątpliwości.

Badania NDT – czym są sektory wyrobu i sektory przemysłowe ?

Sektory wyrobu i sektory przemysłowe określają:

• zakres certyfikatu i kompetencji personelu NDT (np. złącza spawane, blachy, rury czy też odlewy lub odkuwki) oraz
• etap życia produktu jego wytwarzanie bądź badania wykonywane podczas jego eksploatacji (przy dodatkowych wymaganiach dotyczących transportu osób: kolejnictwo i lotnictwo).

Sektory wyrobu określają rodzaje produktów, które możemy poddawać badaniom NDT. Są to np. złącza spawane (w tym wykonane z materiałów kompozytowych), odlewy, odkuwki itp. Jest to niezależnie od materiału, z jakiego zostały wykonane.

Sektory przemysłowe określają, z jakiego rodzaju elementami możemy pracować. Przykładowo:

• Mając uprawnienia w sektorze kolejowym mamy kompetencje do oceny złączy spawanych wykonywanych na eksploatowanych elementach taboru kolejowego bądź odkuwkach czy odlewach, które pracują jako jego komponenty.
• Mając uprawnienia w sektorze wytwarzania możemy badać złącza spawane wykonywane np. na wytwarzanych konstrukcjach stalowych bądź nowych elementach taboru kolejowego.

Kto może badać urządzenia ciśnieniowe? – wymagania dodatkowe dotyczące PED 2014/68/UE

Urządzenia ciśnieniowe można badać wyłącznie po uzyskaniu dodatkowych kwalifikacji z zakresu dyrektywy ciśnieniowej PED 2014/68/UE (podczas egzaminu jest to zazwyczaj dodatkowy egzamin).

Sektory przemysłowe oraz sektory wyrobu w certyfikacji personelu NDT

Podczas ubiegania się o certyfikację, należy zwrócić uwagę, na jakie sektory wykonujesz certyfikację. Decyduje to o tym, w jakim zakresie będziesz mógł wykonywać badania NDT. Dla przykładu, uzyskując certyfikację na sektor przemysłowy „wytwarzanie” posiadasz uprawnienia do badania nowo wykonanych elementów, które nie zostały jeszcze poddane eksploatacji. Sektor przemysłowy „utrzymanie ruchu kolei” uprawnia z kolei do badania eksploatowanych elementów taboru kolejowego.

Szkolenia NDT – sektor przemysłowy

Sektory przemysłowe to sektory obejmujące dany rodzaj elementów i urządzeń wytwarzanych lub eksploatowacnych. Sektory przemysłowe obejmują wszystkie bądź wybrane sektory wyrobu i zostały podzielone na:

• Wytwarzanie – sektor przemysłowy pozwalający na przeprowadzenie badań elementów nowo wytwarzanych (prefabrykowanych obejmujący również naprawę wadliwych elementów niepodanych eksploatacji). Może obejmować jeden lub wszystkie sektory wyrobu – czyli np. konstrukcje stalowe, odlewy, spoiny na rurociągach itp.
• Badania przed- i ekspolatacyjne, w tym wytwarzanie – sektor przemysłowy, który obejmuje badania przed i eksploatacyjne konstrukcji i instalacji złożonych z wyrobów oraz ich wytwarzania. Jest to np. ocena stanu, eksploatowanych, elementów konstrukcji bądź ich komponentów wykonanych z odlewów lub odkuwek (w tym złączy spawanych), a także ocena wykonanych prac naprawczych tych elementów.
• Eksploatacja taboru kolejowego – eksploatacja taboru kolejowego
• Lotnictwo – wytwarzanie i eksploatacja elementów wykorzystywanych w lotnictwie.

Szkolenia NDT – Sektor wyrobów

Sektor wyrobów określa jakiego rodzaju wyroby będą podlegały kwalifikacjom tzn. jakie wyroby będziemy mogli oceniać. Zakres wyrobów określa, dla jakich rodzajów elementów można uzyskać uprawnienia NDT. Najczęściej podczas certyfikacji można spotkać się z sektorami (c), (f), (t), (wp), (w). Niektóre jednostki mogą sektory wyrobu oznaczać wewnętrznie i dodawać objaśnienia na certyfikacie.

Wśród sektorów wyrobu wyróżniamy następujące rodzaje:

• (c) Odlewy – materiały żelazne i nieżelazne
• (f) Odkuwki – wszystkie typy odkuwek materiały żelazne i nieżelazne
• (w) Złącza spawane – wszystkie rodzaje spoin i złącza lutowane z materiałów żelaznych i nieżelaznych
• (t) Rury – różnych średnic bez szwu, spawane, materiały żelazne i nieżelazne, włączając w to wyroby do produkcji rur spawanych
• (wp) Wyroby przerabiane plastycznie z wyjątkiem odkuwek
• (p) Materiały kompozytowe

Certyfikacja personelu NDT – rozszerzenie zakresu o dodatkowe sektory 

Rozszerzenie certyfikatu NDT

Rozszerzenie certyfikatu oznacza zwiększenie zakresu obowiązywania posiadanego certyfikatu o kolejny stopień albo sektor. Podczas rozszerzania certyfikatu konieczne jest przejście całego procesu szkolenia oraz uzyskania pozytywnego wyniku egzaminu kwalifikacyjnego.

Oznacza to, że jeżeli posiadamy certyfikat VT1+2 w sektorze przemysłowym wytwarzanie oraz wszystkich sektorach wyrobu, a będziemy chcieli ubiegać się o rozszerzenie certyfikatu o sektor przemysłowy – utrzymanie ruchu kolei (potocznie zwany kolejowym), to konieczne będzie przejście od nowa całego procesu certyfikacji, ale jedynie dla sektora przemysłowego – utrzymanie ruchu kolei — kolejowego.

Zwiększenie zakresu uprawnień o dodatkowe sektory wyrobu bądź sektory przemysłowe jest możliwe:

1. podczas recertyfikacji lub
2. poprzez przejście dodatkowego procesu rozszerzającego certyfikacje (wnioski o rozszerzenie certyfikatu).

W przypadku chęci rozszerzenia uprawnień o dodatkowe sektory  w trakcie trwania ważności certyfikatu, należy:

• zgłosić chęć rozszerzenia uprawnień,
• przejść odpowiednie szkolenie,
• uzyskać pozytywny wynik z egzaminu kwalifikacyjnego.

Rozszerzenie uprawnień możesz  również uzyskać podczas procesu odnowienia lub recertyfikacji. Konieczne jest wtedy złożenie wniosku o rozszerzenie certyfikacji.

Najłatwiejszy przypadek to taki, gdy chęć rozszerzenia uprawnień o dodatkowe sektory zbiega się w czasie z recertyfikacją. Wtedy można udać się na kurs rozszerzony o wybrane sektory. Podczas kursu zarówno poszerzysz wiedzę o nowe sektory, jak i odświeżysz wiedzę ze znanych już sektorów. Z pewnością ułatwi to zdanie egzaminu.

Szkolenia i certyfikacja personelu NDT – Multisektor

W ostatnich latach coraz częściej można spotkać się z certyfikacją w multisektorze. Co to dokładnie oznacza i jakie daje uprawnienia? 

Podczas certyfikacji w ramach multisektoru  większość sektorów połączona jest w jednym – urządzenia podlegające dyrektywie ciśnieniowej PED oraz badania przed- i poeksploatacjyne w tym wytwarzanie, jak również wszystkie wyżej wymienione sektory wyrobu.

Szkolenie i certyfikacja personelu NDT – jakie sektory wybrać?

Jeżeli masz do wyboru certyfikację w sektorze przemysłowym multisektor, badania przed- i poeksploatacyjne czy wytwarzanie, to zawsze najlepiej wybrać możliwość o największym spektrum możliwości, czyli multisektor. Po pierwsze opłaca się to najbardziej ekonomicznie – szkolisz się raz na najszerszy zakres sektorów. Daje Ci to również to pełną dowolność przy wyborze pracy –  możesz zgłosić się do praktycznie każdego rodzaju firmy zajmującej się wytwarzaniem elementów spawanych, konstrukcji stalowych czy to zbiorników ciśnieniowych. Należy jednak pamiętać o minimalnym okresie praktyki niezbędnym do przystąpienia do egzaminu w danej metodzie badawczej badań nieniszczących NDT.