Blog
Czym się różnią sformułowania wada spawalnicza i niezgodność spawalnicza? To pytanie bardzo często się pojawia w branży spawalniczej. Warto pamiętać, że istnieje różnica pomiędzy spoiną, w której występuje wada spawalnicza, a spoiną, gdzie występuje niezgodność spawalnicza. Od tego zależy czy będziesz mógł/a eksploatować swój wyrób, czy nie.
Wada spawalnicza i niezgodność – definicje z normy PN-EN ISO 9000
ozważania warto zacząć od definicji słów „wada” oraz „niezgodność”, które są przywołane w normie PN-EN ISO 9000.
Zgodnie z definicją z przywołanej normy:
Wada to niespełnienie wymagania, czyli niespełnienie potrzeby lub oczekiwania, które zostało ustalone, przyjęte zwyczajowo lub obowiązkowe, odnoszące się do zamierzonego lub wyspecjalizowanego użytkownika.
W języku spawalniczym można przyjąć, że jest to niespełnienie wymaganego kryterium poziomu akceptacji.
Niezgodność to niespełnienie wymagania, czyli niespełnienie potrzeby lub oczekiwania, które zostało ustalone, przyjęte zwyczajowo lub jest obowiązkowe.
Zgodnie z definicją normy PN-EN ISO 6520-1:
Wada to niedopuszczalna niezgodność spawalnicza.
Niezgodność to nieciągłość w spoinie lub odchylenie od zamierzonej geometrii.
Czym się różnią wady spawalnicze od niezgodności spawalniczej?
Wady spawalnicze od niezgodności różni to, jakie są konsekwencje prawne związane z odpowiedzialnością za wyrób lub usługę.
Niezgodność spawalnicza to niedoskonałość spoiny, która odbiega od idealnej jakości pod względem wyglądu i kształtu. Niezgodność spawalnicza może być dopuszczalna, jeżeli jej wymiary nie przekraczają wielkości dopuszczalnych wg obowiązujących norm, np. PN-EN ISO 5817 poziom jakości B.
Wada spawalnicza natomiast to niezgodność spawalnicza, która nie spełnia przyjętych kryteriów akceptacji. Dla przykładu wadą spawalniczą jest pęknięcie w spoinie, które jest niedopuszczalne dla każdego poziomu jakości wg PN-EN ISO 5817.
Niezgodności spawalnicze – rodzaje
Niezgodności spawalnicze możemy podzielić na kilka grup ze względu na kilka przypadków:
Położenie:
- niezgodności spawalnicze wewnętrzne – znajdujące się wewnątrz spoiny;
- niezgodności spawalnicze zewnętrzne – znajdujące się na zewnątrz spoiny.
Wielkość:
- mikroskopowe – których obserwacja jest możliwa jedynie okiem uzbrojonym – przy użyciu mikroskopu na zgładach metalograficznych, są najczęściej obserwowane podczas badań metalograficznych;
- makroskopowe – których obserwacja możliwa jest okiem nieuzbrojonym lub przy powiększeniu do 25x.
Pochodzenia metalurgicznego:
- pęknięcie i mikropęknięcie;
- pustka gazowa;
- jama skurczowa;
- zmiany strukturalne w SWC (Strefie Wpływu Ciepła).
Błędy projektowe:
- niewłaściwy rodzaj złącza;
- nadmierna koncentracja naprężeń.
Błędy warunków technologicznych:
- niezgodność kształtu i powierzchni;
- brak przetopu;
- przyklejenie;
- wtrącenia stałe.
Kształt:
- płaskie;
- przestrzenne.
Jak sprawdzić jakość spoin?
W celu sprawdzenia jakości spoin należy przeprowadzić badania nieniszczące NDT lub niszczące DT, dzięki którym możliwe jest wykrycie i ustalenie rozmiarów występujących niezgodności spawalniczych. Dopuszczenie do użytkowania elementów z wadami spawalniczymi może grozić uszkodzeniem elementu podczas eksploatacji. Może to doprowadzić do wypadku i znaczących szkód. Jeżeli do użytkowania elementy maszyn, urządzeń czy konstrukcji, które będą posiadały wady spawalnicze, można odpowiadać prawnie (zarówno cywilnie, jak i karnie) za powstałe szkody.