Niezgodność spawalnicza a wada spawalnicza – czym to się różni?

Czym się różnią sformułowania wada spawalnicza i niezgodność spawalnicza? To pytanie bardzo często się pojawia w branży spawalniczej. Warto pamiętać, że istnieje różnica pomiędzy spoiną, w której występuje wada spawalnicza, a spoiną, gdzie występuje niezgodność spawalnicza. Od tego zależy czy będziesz mógł/a eksploatować swój wyrób, czy nie.

Wada spawalnicza i niezgodność – definicje z normy PN-EN ISO 9000

ozważania warto zacząć od definicji słów “wada” oraz “niezgodność”, które są przywołane w normie PN-EN ISO 9000.

Zgodnie z definicją z przywołanej normy:

Wada to niespełnienie wymagania, czyli niespełnienie potrzeby lub oczekiwania, które zostało ustalone, przyjęte zwyczajowo lub obowiązkowe, odnoszące się do zamierzonego lub wyspecjalizowanego użytkownika.

W języku spawalniczym można przyjąć, że jest to niespełnienie wymaganego kryterium poziomu akceptacji.

Niezgodność to niespełnienie wymagania, czyli niespełnienie potrzeby lub oczekiwania, które zostało ustalone, przyjęte zwyczajowo lub jest obowiązkowe.

Zgodnie z definicją normy PN-EN ISO 6520-1:

Wada to niedopuszczalna niezgodność spawalnicza.

Niezgodność to nieciągłość w spoinie lub odchylenie od zamierzonej geometrii.

Czym się różnią wady spawalnicze od niezgodności spawalniczej?

Wady spawalnicze od niezgodności różni to, jakie są konsekwencje prawne związane z odpowiedzialnością za wyrób lub usługę.

Niezgodność spawalnicza to niedoskonałość spoiny, która odbiega od idealnej jakości pod względem wyglądu i kształtu. Niezgodność spawalnicza może być dopuszczalna, jeżeli jej wymiary nie przekraczają wielkości dopuszczalnych wg obowiązujących norm, np. PN-EN ISO 5817 poziom jakości B.

Wada spawalnicza natomiast to niezgodność spawalnicza, która nie spełnia przyjętych kryteriów akceptacji. Dla przykładu wadą spawalniczą jest pęknięcie w spoinie, które jest niedopuszczalne dla każdego poziomu jakości wg PN-EN ISO 5817.

Niezgodności spawalnicze  – rodzaje

Niezgodności spawalnicze możemy podzielić na kilka grup ze względu na kilka przypadków:

Położenie:

• niezgodności spawalnicze wewnętrzne – znajdujące się wewnątrz spoiny;
• niezgodności spawalnicze zewnętrzne – znajdujące się na zewnątrz spoiny.

Wielkość:

• mikroskopowe – których obserwacja jest możliwa jedynie okiem uzbrojonym – przy użyciu mikroskopu na zgładach metalograficznych, są najczęściej obserwowane podczas badań metalograficznych;
• makroskopowe – których obserwacja możliwa jest okiem nieuzbrojonym lub przy powiększeniu do 25x.

Pochodzenia metalurgicznego:

• pęknięcie i mikropęknięcie;
• pustka gazowa;
• jama skurczowa;
• zmiany strukturalne w SWC (Strefie Wpływu Ciepła).

Błędy projektowe:

• niewłaściwy rodzaj złącza;
• nadmierna koncentracja naprężeń.

Błędy warunków technologicznych:

• niezgodność kształtu i powierzchni;
• brak przetopu;
• przyklejenie;
• wtrącenia stałe.

Kształt:

• płaskie;
• przestrzenne.

Jak sprawdzić jakość spoin?

W celu sprawdzenia jakości spoin należy przeprowadzić badania nieniszczące NDT lub niszczące DT, dzięki którym możliwe jest wykrycie i ustalenie rozmiarów występujących niezgodności spawalniczych. Dopuszczenie do użytkowania elementów z wadami spawalniczymi może grozić uszkodzeniem elementu podczas eksploatacji. Może to doprowadzić do wypadku i znaczących szkód. Jeżeli do użytkowania elementy maszyn, urządzeń czy konstrukcji, które będą posiadały wady spawalnicze, można odpowiadać prawnie (zarówno cywilnie, jak i karnie) za powstałe szkody.